تفسیر سوره کوثر

خداوند منّان در این سوره مبارکه منّت نهاده است بر پیغمبر خود و میفرماید همانا ما عطا نمودیم بتو کوثر را که آن موضوع براى مبالغه در کثرت است و در خیر کثیر استعمال میشود و در روایات متعدّده بنهرى که جارى از زیر عرش است در بهشت و آبش از شیر سفیدتر و از عسل شیرین‏تر و از سر شیر گواراتر و مخصوص به پیغمبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم و امیر المؤمنین علیه السّلام و دوستان او است و بحوض کوثر که آن هم مخصوص است به پیغمبر و ساقى آن امیر المؤمنین و ائمه طاهرین میباشند و باید دوستان خودشان را از آن مشروب نمایند و دشمنان خودشان را مطرود تفسیر شده و عامّه و خاصّه نقل نموده‏اند

 که هر که از آن بنوشد داخل در بهشت شود و جمعى را از آن تشنه برانند و پیغمبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم عرضه دارد پروردگارا اینها امّت منند و خطاب رسد که تو نمیدانى آنها بعد از تو چه کردند و چه بدعتها گذاردند و در بعضى از روایات ذکر شده که آن نهرى است در بهشت خداوند آنرا عوض از پسر به پیغمبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم کرامت فرموده و در مجمع از امام صادق علیه السّلام نقل نموده که مراد شفاعت است و مفسرین آنرا بعلم و عمل و نبوّت و کتاب و شرف دارین و ذریّه طاهره و مطلق خیر کثیر تفسیر نموده‏اند و بنظر حقیر ظاهر آیه شریفه همان مطلق خیر کثیر است و آنچه در روایات ذکر شده مصادیق حقیقیّه معنویّه است که مخفى از انظار عامّه بوده و براى تنبّه مردم بآن پیغمبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم .

و ائمه اطهار علیهم السلام ذکر فرموده‏اند و مفسرین هم هر یک بنظر خودشان مصداقى از مصادیق جلیّه را بیان نموده‏اند و با عموم لفظ و شمول آن نسبت بتمام معانى مذکوره وجهى براى تخصیص ببعض نیست چون آنچه ذکر شده از مصادیق خیر کثیر است ولى آیه اخیره که خداوند میفرماید بحبیب خود همانا دشمن تو او ابتر و دم بریده و مقطوع النّسل و بى‏ثمر و عقب و بى‏باقیات صالحات است و آنچه در شأن نزول این سوره قمّى ره و ابن عباس نقل نموده‏اند که یکى از مشرکین مکّه پیغمبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم را ابتر خواند بعد از فوت پسرش از حضرت خدیجه پس این سوره نازل شد قرینه و دلیل است بر آنکه مراد همان ذریّه طاهره است چون این معنى مناسب و مقابل با ابتر بودن آن مشرک و معاند است و چون اقرب ذریّه طاهره به پیغمبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم و اصل ایشان حضرت زهراء علیها السلام است بنظر حقیر متعیّن به اراده از خیر کثیر میباشد و این یکى از معجزات بزرگ قرآن است که در صدر اسلام قبل از ولادت حضرت زهرا ظاهرا خداوند خبر داده که ما مقدّر نمودیم براى تو دخترى را که از او نسل تو در عالم منتشر گردد بطوریکه هیچ نسبى بپایه شهرت نسب تو نرسد و دشمن تو بى‏عقب بماند و همین طور هم شده چون نه از عاص که در روایت ابن عباس ذکر شده نسلى مشهود میباشد و نه از عمرو بن عاص که قمّى ره نقل نموده اثرى ظاهر است و خداوند پیغمبر خود را امر فرموده که بشکرانه این نعمت نماز بخواند و دو دست مبارک را در تکبیرات نماز اعمّ از تکبیرة الاحرام و غیرها بطوریکه کف‏ها رو بقبله باشد بلند نماید تا محاذى با صورت گردد چنانچه در روایات معتبره بآن تصریح شده و یکى از معانى نحر به پیش سینه رسیدن و بآن مقابل قبله شدن است ولى اهل سنت این آیه را بنماز عید و قربانى شتر تفسیر نموده‏اند و ظاهرا گول تبادر بدوى و انحر را خورده‏اند و غافل از تخصیص بدون مخصّص فصلّ لربّک شده‏اند و بعضى از مفسرین ما هم تبعیّت نموده‏اند در ثواب الاعمال و مجمع از امام صادق علیه السّلام نقل نموده که کسیکه قرائت نماید سوره انا اعطیناک الکوثر را در نمازهاى واجب و مستحبّ خود خداوند در روز قیامت او را از حوض کوثر سیراب نماید و در پناه پیغمبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم در زیر درخت طوبى او را جاى دهد انشاء اللّه تعالى و الحمد للّه رب العالمین.